Mantar yetiştiriciliği, genel olarak mantarların kontrollü bir ortamda yetiştirilmesi ve bakımının yapılmasını içeren bir süreçtir. Günümüzde hem ticari amaçlarla büyük ölçekli işletmelerde hem de evlerin uygun alanlarında mantar yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ayrıca, ormanlık alanlarda kütükler içinde de hobi ve ticari amaçlarla mantar üretimi yapılmaktadır.
Mantar Yetiştiriciliğine Başlarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Mantar yetiştiriciliğine başlarken aşağıdaki faktörleri dikkate almalısınız:
Yetiştirme Ortamı
Mantarlar, tipik olarak doğada olduğu gibi nemli ve karanlık ortamlarda yetişirler. Dolayısıyla, mantar cinsine göre farklılık göstermekle birlikte mantar yetiştiriciliği yapılacak ortamın öncelikle nemli ve karanlık olması önemlidir. Ancak, mantar gelişiminin farklı aşamalarında farklı nem, oksijen ve ışık gerektiği için yetiştirme ortamının nem ve sıcaklık seviyelerini kontrol edebilir olmak önemlidir.
Bu kontrolü sağlayabilmek için ticari işletmelerde otomasyon sistemlerinden faydalanılır. Evde hobi amaçlı yapılan mantar yetiştirme faaliyetlerinde ise genellikle elle ayarlamalar yapılır.
Ancak sonuç olarak mantar yetiştirme ortamı veya mantarhane, mantar yetiştiriciliği için en önemli faktörlerin başında gelir.
Mantar Türleri
Mantar yetiştiriciliğine başlamadan önce hangi mantar türünü yetiştireceğinize karar vermelisiniz. İstiridye mantarı, shiitake mantarı, portabella mantarı ve beyaz düğme mantarı gibi popüler ve ticari olarak yüksek verimli türler arasından seçim yapabilirsiniz.
Yetiştirmek istediğiniz mantar türünü seçmeden önce sahip olduğunuz yetiştirme ortamı ve mantar ile ilgili misel, kompost gibi diğer maddelerin tedarik koşullarını da değerlendirmelisiniz.
Hijyen
Mantar yetiştiriciliğinde hijyen çok önemlidir. Hijyen koşullarına dikkat edilmeyen bir ortamda hangi tur olursa olsun mantar hastalıkları oluşacaktır. Bu da üretim veriminin çok düşük olmasına veya hiç olmamasına yol acar. Temiz bir ortam, mantarların sağlıklı ve verimli bir şekilde yetişmesini sağlar.
Hijyen koşullarını sağlayabilmek için yetiştirme ortamı tasarımı yaparken hijyen gereksinimi dikkate alınmalıdır. Örneğin mantar yetiştirme alanına kademeli giriş planlanabilir.
İşletme Planı
Diğer tüm işler gibi mantar yetiştiriciliğine başlamadan önce bir işletme planı oluşturmalısınız. Bu plan, yatırım maliyetleri, pazar araştırması, pazarlama stratejileri ve işletme yönetimi gibi konuları içermelidir. Plan yapmadan başlanan işler genelde beklenenden çok farklı yönde ilerler.
Konu mantar üretimi olduğunda işletme planı olmadan girişilmesi durumunda ticari açıdan başarılı olmak mümkün değildir.